Naar groep 1: zo bereid jij je kind én jezelf voor

Door: Ouders Online – 20 juli 2020

Je kind is binnenkort geen peuter meer en dus is het tijd om naar groep 1 te gaan! Wat een mijlpaal voor je kind en stiekem ook voor jou. Wat kun je verwachten van de eerste schooldag en hoe kun je jouw kind en jezelf hierop voorbereiden? Je leest het hier.

Naar groep 1, wat houdt dat in?

Meestal gaan kinderen direct nadat ze 4 jaar zijn geworden naar groep 1, je hoeft dus niet te wachten tot een nieuw schooljaar begint. Het maakt niet uit of je kind in maart, juli of november jarig is, hij kan meteen na zijn 4de verjaardag naar de kleuterklas. Leerplichtig is je kleintje nog niet, de leerplicht geldt pas vanaf 5 jaar.

Voor de leerlingen van groep 1 is er geen landelijk lesprogramma dat gevolgd moet worden. Scholen bepalen zelf hoe ze hun lesmethodes inzetten, als het maar aansluit op de kerndoelen van het ministerie van onderwijs. Deze kerndoelen bestaan uit verschillende opsommingen van alles wat kinderen op de basisschool moeten leren en beheersen.

In vergelijking met kinderen in de hogere groepen van de basisschool krijgen kleuters in groep 1 veel bewegingsruimte. En dat is maar goed ook, kleuters leren vooral veel door te doen! Kleuters maken grote sprongen in hun ontwikkeling en dat zal je vooral in groep 1 goed merken. In een paar maanden tijd kan en weet je kind al veel meer dan een paar maanden ervoor.

Aan het eind van groep 1 zal het ene kind misschien wat verder zijn in de ontwikkeling dan het andere kind, maar dat is heel normaal. Maak je daar dus geen zorgen over. Ieder kind ontwikkelt zich op zijn eigen tempo.

Wat leert je kind in groep 1?

Kinderen die naar groep 1 gaan, leren de hele dag door. Maar wat leert je kind nu precies in groep 1? We vroegen het aan Inge Sneekes, werkzaam bij onderwijsplatform Squla. Inge: “In dit eerste jaar gaan kinderen aan de slag met onder andere taal en tellen. In groep 1 wordt de basis gelegd voor het ‘echte rekenen’ dat in groep 2 en 3 begint. Daarnaast staat er nog een aantal andere onderwerpen centraal die heel zinvol zijn. Dit is wat je kind leert in groep 1:

Taal
Kinderen leren nog niet schrijven in groep 1, maar krijgen wel veel met taal te maken. Zo zal vooral de woordenschat van je kleuter flink toenemen, gemiddeld leren ze er in de kleuterklas ongeveer 3000 woorden bij. Daarnaast leren kinderen:

• verhalen herkennen en navertellen;
• wat letters precies zijn en welke letters er bijvoorbeeld in hun eigen naam zitten;
• hun eigen naam naschrijven;
• woorden in stukjes opdelen;
• rijmpjes.

Rekenen
Kleuters die naar groep 1 gaan, kunnen meestal al een beetje tellen. In groep 1 leren ze tot 10 tellen en soms zelfs tot hoger. Verder leren ze:

• hoeveelheden inschatten, zoals het verschil tussen veel en weinig;
• besef van begrippen, zoals groot, groter en grootst;
• cijfers herkennen;
• vormen herkennen, zoals een vierkant, cirkel etc.

Andere vaardigheden
Natuurlijk leert je kind nog veel meer in groep 1, zoals:

• motorische vaardigheden, zoals klimmen, balanceren, springen, hardlopen, koprol maken, vangen, gooien, bouwen en stapelen. Maar ook de fijne motoriek, zoals knippen, netjes kleuren en schrijfbewegingen maken;
• kleuren herkennen en benoemen;
• de kenmerken van seizoenen en dagen van de week;
• mondelinge vaardigheden, zoals iets vertellen in het kringgesprek
• sociale vaardigheden, zoals contact maken met klasgenoten, het eigen maken van regels en routine, dingen uitproberen, netjes wachten op je beurt en anderen ook hun beurt laten nemen.”

Tips om je kind deze zomer voor te bereiden op groep 1

Wordt je kind vlak voor of in de zomer 4 jaar? Dan gaat hij aan het begin van het schooljaar naar groep 1. Als ouder kun je in de zomervakantie je kind al voorbereiden op de kleuterklas. Je kunt thuis op ieder moment laagdrempelig aan de slag met taal en tellen. Lees hier onze tips!

• Als je jouw (bijna) kleuter uit bed haalt, kun je meteen het moment aangrijpen om samen te tellen. Hoeveel knuffels liggen er in jouw bed? Welke knuffel is het grootst? En welke het kleinst?
• Zijn jullie samen aan het spelen, vraag dan wat voor kleuren jullie zien. Welke kleur is de bal, de pop, je broek, en… weet je ook welke kleur de ogen van mama zijn?
• Laat je kind kennismaken met de verschillende dagen van de week. Welke dag is het vandaag? En hoeveel nachtjes slapen is het nog tot het weekend wanneer jullie naar het bos of strand gaan?
• Is je kind gek op bouwen? Maak samen meerdere torens en vraag hem welke toren kleiner is en welke groter.
• Probeer je kind ook elke dag voor te lezen. Voorlezen is de perfecte manier om zijn woordenschat te vergroten. Naast zijn taalontwikkeling heeft voorlezen nog veel meer voordelen, in dit artikel lees je alle voordelen van voorlezen.
• Wist je dat je ook online kunt oefenen met je kleuter om hem voor te bereiden op groep 1? In de Squla-app kan je kind oefenen op het niveau van groep 1, met interactieve quizzen die zijn ontwikkeld door onderwijsdeskundigen en aansluiten op de lesstof van school. Lees er hier meer over!

Naar groep 1: dit heeft je kind nodig

De voorpret kan beginnen! Ga samen op pad om alles in huis te halen wat je kleuter nodig heeft voor zijn eerste schooldag. Laat hem ook zeker meebeslissen in wat jullie kopen, zo krijgt je kleuter steeds meer zin om naar school te gaan. Natuurlijk gaat jouw voorkeur uit naar neutrale en hippe kleuren maar je kind wilt waarschijnlijk niets liever dan felle neonkleuren met zijn favoriete superheld erop. We geven je één tip: pick your battles!

Dit heeft je kind in ieder geval nodig:

• Rugtas: door een rugtas te kopen, wordt het ineens heel echt. Je kind is al zo groot dat hij een eigen rugtas mag uitzoeken. Daar mag hij elke dag lekker eten en drinken in meenemen.
• Broodtrommel en 1 of 2 drinkbekers: op Pinterest kun je eindeloos scrollen door de mooiste lunchcreaties in broodtrommels. Wij begrijpen helemaal als je daar geen tijd voor hebt, maar toch is er veel leuk aanbod als het aankomt op broodtrommels, met meerdere vakjes voor zowel brood, fruit als wat rozijntjes of nootjes. Laat je kind ook hierbij zeker helpen met kiezen maar probeer ook wat aan te sturen op een stuk functionaliteit.
• Gymtas: ook gymles zit vaak in het lesprogramma, dus is het handig dat je kind een tasje heeft om alle gymspullen in te doen. Het kan overigens zijn dat de gymspullen op school blijven of dat je kind alleen gymschoenen nodig heeft. Maar ook dan is een eigen tasje altijd handig.
• Luizencape: het minst leuke item op de lijst, maar wel eentje die waarschijnlijk verplicht is te hebben. Vaak kun je ze kopen op de school, vraag dat even van tevoren.
• Extra: vraag ook de school of er andere belangrijke dingen zijn die je moet aanschaffen.

Jezelf en je kind voorbereiden op groep 1

Dat je kind naar groep 1 gaat is spannend voor je kleuter, maar misschien nog wel spannender voor jou, zeker als het je eerste kind is. Hoe kun je jezelf en je kind goed voorbereiden?

Vragen stellen en wennen

Het is fijn om te weten wat je kind te wachten staat. Voordat je hem inschrijft op de basisschool, ga je waarschijnlijk eerst naar een open dag of heb je een afspraak voor een rondleiding. Dit is een goed moment om je kind mee te nemen, zodat hij een beeld krijgt van hoe de school en de klassen eruitzien. Je kunt meteen vragen stellen, zoals hoe een gemiddelde dag eruitziet in de kleuterklas. Is je kind ingeschreven, dan zal hij waarschijnlijk eerst een paar keer gaan wennen op school. Zo is de eerste wendag vaak al voordat je kind 4 wordt en haal je hem na een paar uurtjes weer op. De keer erna blijft hij wat langer en zo went je kind langzaam aan het nieuwe schoolritme.

Andere tips om jezelf en je kind voor te bereiden:

• Kinderdagopvang of peuterspeelzaal: wat kan helpen om de stap naar de basisschool wat kleiner te maken, is je kind daarvóór al naar de kinderopvang of peuterspeelzaal te brengen. Op deze plekken leren ze alvast meer structuur, regels, hoe ze met andere kinderen om kunnen gaan en nieuwe contacten leggen.
• Praat er samen over: geef je kind de ruimte om zijn gevoelens over deze nieuwe fase te uiten door er veel over te praten. Probeer hier zelf neutraal in te blijven: als je jouw spanningen laat merken, zou hij het nog spannender kunnen gaan vinden.
• Vraag wat de school van jullie als ouders verwacht: handig voor jezelf is om te vragen wat de school van jou verwacht. Wordt er verwacht dat je helpt bij activiteiten of andere schoolzaken, zoals schoolreisjes, overblijfjuf of luizenmoeder?
• Schrijf het schoolrooster alvast op: een goed overzicht van alle vakantiedagen, activiteiten en vrije dagen in je agenda of planner noteren helpt je om in je hoofd al om te schakelen naar het schoolritme.

In dit artikel lees je nog meer tips als je kind voor het eerst naar school gaat.

Wat als de eerste schoolweken moeizaam gaan?

Sommige kinderen kijken al maanden uit naar het moment dat ze eindelijk naar de kleuterklas mogen. Maar voor sommige kinderen kan het een hele spannende periode zijn. Misschien vindt je kind het de eerste dagen of weken helemaal niet leuk op school of heeft hij moeite met alle prikkels verwerken. Wat kun je als ouder doen als je merkt dat je kind veel spanning heeft door de overstap naar groep 1? Orthopedagoog Marleen Overgaag geeft een paar tips:

“Mocht het naar school gaan niet zo lekker verlopen, kun je het volgende doen:

• Erken de gevoelens van je kind. Als je kind het op school niet leuk of spannend vindt, kunnen we geneigd zijn om het leuk te maken: “Je hebt toch een hele lieve juf” en “Je kan lekker met andere kinderen spelen”. Deze uitspraken zijn goed bedoeld om je kind op te vrolijken, maar je gaat hierdoor voorbij aan zijn gevoelens. Erken zijn emoties: “Je vindt het heel spannend op school en dat mag. Het is ook allemaal nieuw en nieuwe dingen zijn vaak spannend.” Hiermee voelt je kind zich gehoord.
• Geef het tijd. Je kind hoeft niet meteen te staan juichen omdat hij naar school mag. Het is een grote verandering en verandering is vaak lastig. Het is nieuw en onbekend en dat kan je angstig maken. Geef je kind de tijd om aan de nieuwe situatie te wennen: de nieuwe situatie op school én ook het niet meer de hele dag bij jou zijn.

Je hoeft het niet op te lossen, je kind heeft jouw liefde en aandacht nodig om te wennen aan deze grote verandering!”, aldus Marleen.

Je kind naar groep 1, zo deden andere ouders het

Hoe verliep die eerste dag naar de basisschool bij andere kinderen? Lees hier ervaringen van andere ouders!

Joëlle: ‘Ik was verschrikkelijk zenuwachtig.’
Ik was verschrikkelijk zenuwachtig. Mijn zoon voelde dat natuurlijk ook waardoor hij alleen maar huilde toen ik hem bracht. Om 10 uur moest ik weg van de juf. Ik moest toen zelf ook huilen. Bij de 2^de ging het makkelijker. Iets met loslaten denk ik 😉

Dorien: ‘Ik ben vooral nerveus voor het alleen naar de wc gaan.’
Onze zoon gaat na de zomervakantie naar groep 1. Hij kent de school al omdat zijn zus er zit en wij regelmatig op school in de weer zijn. Ik ben vooral nerveus voor het alleen naar de wc gaan en alle bijbehorende zaken.

Melissa: ‘Mijn dochter gaat naar een peutergroepje op de nieuwe school.’
Onze dochter gaat in november naar groep 1. Al sinds ze 3 is geworden was ze elke woensdagmorgen welkom in een peutergroepje op haar nieuwe school. Met een kleinere groep dan een reguliere klas doen ze “kleuterdingen” en af en toe gaan ze spieken bij de echte kleuters en spelen ze met hen buiten. Ze vindt het geweldig, dus behalve dat middagslaapje dat ze nog steeds heel erg nodig heeft, zie ik eigenlijk geen problemen.’

Karen: ‘Zowel mijn zoon als ik hebben er geen traan om gelaten.’
‘Onze zoon ging naar het kinderdagverblijf en een paar weken van te voren hebben we hem verteld dat hij als hij 4 werd, hij naar school zou gaan en dat dat elke dag zou zijn. Vond hij prima. Ik was een beetje laat met inschrijven dus uiteindelijk 1 wen-ochtend gehad en daarna ging hij elke dag, de hele dag, vol goede moed en met veel plezier. Zowel de kleuter als ik hebben er geen traan om gelaten.

Maar elke kleuter is anders. De tip zou wel zijn om te vertellen wat er gaat gebeuren en vertellen dat het elke dag een schooldag is. Onze dreumes wil het liefst nu al naar school en doet ook net alsof hij daar al hoort.’

Marleen: ‘Wij zijn begonnen met twee weken halve dagen.’
Onze kinderen zitten allebei al van kleins af aan bij een kinderdagverblijf, twee dagen per week.

De oudste is in januari op de basisschool gestart. Zijn nichtje is een jaar ouder, dus hij riep al een jaar dat hij ook naar school wilde. Ik heb hem meegenomen naar de open dagen (wij hebben twee basisscholen in het dorp) en ik heb hem mee laten kiezen welke school hij het leukst vond. Ondanks dat ik overtuigd was van school 1, bleek uit de open dag en zijn gedrag dat school 2 echt beter passend was voor hem. Op advies van de school zijn we begonnen met 2 weken halve dagen school. Dat was ook echt een goed idee.

Nu met corona was het lastig dat er een tijdje geen school was. Aan de ene kant wel goed, want extra ruimte om weer tot rust te komen. Maar het afscheid nemen bij school na corona was wel weer lastig. Een knuffel mee in zijn tasje was een uitkomst. Nu loopt hij alweer zelf de schoolpoort in. Mama hoeft niet mee hoor *slik*.

Bianca: ‘Je moet er niets spannends van maken.’
Je moet er vooral niets “spannends” van maken. Alleen zeggen dat hij straks ook naar de grote school mag.