Door ad.nl op 29-5-2021
Voor AD werkte Mevrouw Maan mee aan een artikel over jongeren motiveren voor school.
GOED OPGEVOED Doe ik het wel goed? De twijfel slaat soms toe als het aankomt op het opvoeden. We leggen wekelijks een probleem, vraag of dilemma van ouders voor aan een deskundige. Deze keer: Hanane (44), moeder van vier kinderen, weet haar dertienjarige zoon met geen mogelijkheid te motiveren om naar school te gaan.
,,Het probleem is begonnen na de lockdown”, vertelt Hanane. ,,Aanvankelijk had hij wel zin om zijn vrienden weer te zien. De eerste weken ging hij dus wel naar school toe. Maar toen de nieuwigheid van het zien van zijn vrienden ervan af was, had hij geen zin meer om naar school te gaan.”
Hanane zette alles op alles om hem te motiveren. “In eerste instantie ben ik het gesprek met hem aangegaan, om erachter te komen waarom hij niet meer naar school wil. Het is bijvoorbeeld geen type dat snel gepest wordt. Maar hij zit liever thuis, dan dat hij naar school gaat. Het is een huismus”, beschrijft ze. In eerste instantie had Hanane begrip voor zijn demotivatie. ,,Om hem te beschermen heb ik eerst nog een ziektebriefje uitgeschreven voor school. Maar zijn motivatie kwam maar niet terug en ik kan hem niet de hand boven het hoofd blijven houden.”
“Fysiek en mentaal ben ik zelf namelijk helemaal op. Hij is pas dertien, maar een flinke jongen. Ik kan hem niet fysiek dwingen om naar school te gaan“
Hanane (44)
Vervolgens besloot Hanane haar zoon een straf op te leggen als hij niet naar school zou gaan. ,,Ik verbood hem bijvoorbeeld te gamen. Maar ook dat hielp niet. Ook heb ik hem uitgelegd dat naar school gaan verplicht is, dat hij geen keuze heeft. Af en toe merk ik dat de leerplicht indruk op hem maakt, maar het is niet genoeg.”
Inmiddels is Hanane de wanhoop nabij en heeft ze de school ingeschakeld voor hulp. ,,School gaf aan dat ze dit probleem bij meer leerlingen tegenkomen. Scholieren hebben door corona een leerachterstand opgelopen, dat geldt ook voor mijn zoon. Ik hoop dat de mentor hem vanaf nu scherper in de gaten kan houden, om te ontdekken waarom hij zo gedemotiveerd is”, aldus de moeder. ,,Fysiek en mentaal ben ik zelf namelijk helemaal op. Hij is pas dertien, maar een flinke jongen. Ik kan hem niet fysiek dwingen om naar school te gaan.”
De zoon van Hanane is volgens orthopedagoog Marleen Overgaag van Mevrouw Maan inderdaad niet de enige die moeite heeft met de schoolgang. ,,Kinderen zijn gewend geraakt aan de vrijheid van de lockdown. Het is een grote drempel voor hen om dan weer fysiek naar school te moeten”, legt ze uit.
Een kind dwingen om naar school te gaan, dat raadt Overgaag ten zeerste af. ,,In het geval van Hanane kan je een jongen van die leeftijd ten eerste niet fysiek optillen en in de auto zetten. Maar ook als het basisschoolkinderen betreft, bij wie dat fysiek misschien nog wel mogelijk is, zou ik niet aanraden om een kind fysiek te dwingen om te gaan.” Maar hoe pak je het dan wel aan, is de vraag. ,,Ga het gesprek met je kind aan en onderzoek wat er achter die demotivatie zit. Dat kan van alles zijn, van pesterijen tot moeite met leren. Het hoeft niet altijd school-gerelateerd te zijn. In het geval van de zoon van Hanane vindt hij het thuis misschien iets te gezellig.”
“Soms zijn er veel meer gesprekken nodig om te ontdekken waar die demotivatie vandaan komt. Maak dus tijd vrij hiervoor“
Orthopedagoog Marleen Overgaag
Maak je als ouder niet te druk als er uit een eerste gesprek met je kind geen antwoorden voortkomen. ,,Geef je kind vertrouwen dat hij je alles kan vertellen. Soms zijn er veel meer gesprekken nodig om te ontdekken waar die demotivatie vandaan komt. Maak dus tijd vrij hiervoor”, aldus de orthopedagoog. “Wat daarbij ook belangrijk is, is dat je je kind echt serieus neemt. Wees oprecht en nieuwsgierig naar je kind, in plaats van het te snel in te vullen.”
Het straffen van een gedemotiveerd kind kun je volgens Overgaag beter niet doen. “Als een kind niet naar school wil, zit daar iets anders achter. Door iets van hem af te pakken, zoals bijvoorbeeld een game, los je dat onderliggende probleem niet op. Het is vaak een machtsmiddel dat ouders uit wanhoop inzetten om controle te krijgen op de situatie.”
Hanane heeft volgens Overgaag goed gehandeld door de school te betrekken bij het probleem. ,,Als het probleem diep ligt, en je kunt het niet meer alleen aan, is het moment gekomen om de omgeving mee te nemen. Dat kan de leerkracht zijn, maar bijvoorbeeld ook andere familieleden. Wees hierin ook transparant naar je kind, zodat je kind zich niet ‘verraden’ voelt.”