Ilse bezorgd om heimwee dochter (11): ‘Hoe ouder ze wordt, hoe meer ze zich schaamt’

Voor het AD werkte Mevrouw Maan mee aan artikel over heimwee bij je kind en hoe je daarmee om kunt gaan als ouder.

17-07-2021

Doe ik het wel goed? De twijfel slaat soms toe als het aankomt op het opvoeden. We leggen wekelijks een probleem, vraag of dilemma van ouders voor aan een deskundige. Deze keer: Moeder Ilse (32) wil haar dochter (11) helpen met haar heimwee, maar weet niet meer hoe.

,,Onze dochter heeft al vanaf haar vierde last van heimwee”, vertelt Ilse. ,,Vanaf dat moment kon ze beseffen: ik wil ergens anders heen.” Logeerplannen maken, dat kan ze wel. ,,Overdag vindt onze dochter het allemaal heel leuk klinken. Dan spreekt ze af om met vriendinnen om te logeren. Maar als dan de avond valt, krijgt ze last van buikpijn.” Ilse is haar dochter door de jaren heen blijven stimuleren om uit logeren te gaan. ,,Geef het een kans, zeggen we dan. Ik probeer haar nooit te dwingen, maar wel een beetje te pushen. We hebben ook weleens meegemaakt dat ze heel overstuur aan de eettafel zit voor ze uit logeren moet. Dan heeft het geen zin om haar überhaupt weg te brengen.”

Kampeernacht
Het meest recente voorbeeld was een kampeernacht met de klas. ,,In groep 7 en in groep 8 is het gebruikelijk om op kamp te gaan. Daar was ze al heel lang zenuwachtig voor. Om zich hierop voor te bereiden, wilde ze vaker proberen uit logeren te gaan. Door corona ging het kamp niet door, dus afgelopen week hadden ze een kampeernacht georganiseerd met de klas. Met een bonte avond, alles erop en eraan. Ze had er heel veel zin in.” Maar de heimwee sloeg opnieuw toe. ,,Om half twaalf werden we gebeld door de juf. Onze dochter zou last hebben van brandend maagzuur. Dat was natuurlijk een smoesje voor de heimwee.”

Ilse merkt steeds meer schaamte bij haar dochter. ,,Hoe ouder ze wordt, hoe meer ze zich schaamt. Toen we haar ophaalden van het kamp, ontkende ze ook dat het heimwee was. Een dag later gaf ze toe dat het toch heimwee was. Het is steeds moeilijker voor haar om dat toe te geven, omdat ze ook geen vriendinnen om haar heen heeft die hier last van hebben.”

Onderzoek oorzaak
Orthopedagoog Marleen Overgaag heeft veel kinderen met heimwee voorbij zien komen in haar praktijk. ,,De mate waarin kinderen hier last van hebben en de oorzaak, kan verschillen. Het uit zich ook bij ieder kind anders. Meestal krijgen kinderen lichamelijke klachten, zoals buikpijn of hoofdpijn”, legt ze uit. ,,Het mooie is dat het lichaam op die manier iets wil vertellen. Dat geeft aanleiding voor een gesprek.”

De dochter van Ilse gaf aan dat ze last krijgt van buikpijn als de heimwee opspeelt. ,,Vraag goed door bij je kind waar de heimwee vandaan komt. Is het omdat een kind het spannend vindt om ergens anders te slapen? Of is ze bang voor het donker? Heeft het te maken met de personen waar een kind gaat logeren? Heimwee kan veel verschillende oorzaken hebben. Daarom is er geen eenduidig wondermiddel dat het probleem kan verhelpen”, weet de orthopedagoog.

De schaamte is goed verklaarbaar volgens Overgaag. ,,Bij jongere kinderen wordt heimwee meer geaccepteerd. Daar zit een hoog ‘ah gossie’-gehalte op. Als kinderen ouder worden, wordt er anders naar heimwee gekeken. Dan kan een kind meer last krijgen van schaamte omtrent heimwee.”

Voorkom dat je kind een faalerva­ring krijgt, als je van tevoren al vermoedt dat een logeerpar­tij geen succes gaat wordenMarleen Overgaag, orthopedagoog

Samen een plan maken
De dochter van Ilse is inmiddels elf jaar. ,,Het mooie van die leeftijd is dat je een kind kan betrekken in een plan. Een kind kan op die leeftijd goed aangeven wat hij of zij prettig vindt.” Vergeet als ouder niet de regie te nemen bij het maken van een plan tegen de heimwee. ,,Voorkom dat je kind een faalervaring krijgt, als je van tevoren al vermoedt dat een logeerpartij geen succes gaat worden. Heimwee gaat sneller over als dit soort ervaringen, zoals bij het kamp, voorkomen worden.”

Een nachtje logeren met een klas, dat is volgens Overgaag misschien iets te veel van het goede. ,,Experimenteer eerst met logeerpartijen dicht bij huis, of bij personen waar een kind zich heel vertrouwd bij voelt. Bespreek dat wel eerst met je kind”, tipt de orthopedagoog. ,,Je kunt ook afspreken dat je je kind laat op de avond ophaalt, in plaats van dat het meteen ergens blijft slapen. Dat tijdstip kun je van tevoren samen met je kind afstemmen.”

Als je als ouders alles geprobeerd hebt – zoals in gesprek met je kind en samen een plan maken – en er treedt geen verbetering op, dan kan het geen kwaad om er een professional in te betrekken. ,,Vooral als een kind er zelf veel last van heeft. Laat een kind bij deze keuze leidend zijn.”